Objętość minutowa i wyrzutowa serca

Zadaniem serca jest wymuszanie obiegu krwi w organizmie. Objętość minutowa serca jest to ilość krwi, którą serce przepompowuje w ciągu minuty. Natomiast ilość krwi, jaka jest wtłaczana do krwiobiegu przez serce podczas jednego jego skurczu, jest nazywana- objętością wyrzutową. Częstość skurczów serca (HR) odnosi się do ilości skurczów serca w ciągu minuty. Pomiędzy tymi trzema wskaźnikami istnieje następująca zależność. Objętość minutowa serca = objętość wyrzutowa x częstość skurczów serca W stanie spoczynku, podczas jednego skurczu serce pompuje około 80 mililitrów krwi, a częstość skurczów serca w spoczynku wynosi około 60 skurczów na minutę. Tak więc w spoczynku serce przepompowuje około 5 litrów krwi na minutę (80 ml x 60 sk./min).

Objętość minutowa serca – Podczas wysiłku fizycznego objętość minutowa serca zwiększa się wskutek wzrostu zapotrzebowania pracujących mięśni na tlen. W czasie maksymalnego wysiłku może ona sięgać 25 l/min. W tych warunkach obserwuje się również zmiany w dystrybucji krwi. Jej dostawy do mniej aktywnych części organizmu, jak wątroba czy nerki, zostają zmniejszone. Większa część krwi jest kierowana do pracujących mięśni, bo one potrzebują więcej tlenu.
Trening sprawnościowy prowadzi do zwiększenia objętości minutowej serca. U dobrze wytrenowanych zawodników osiąga ona pułap 40 l/min. Wyższa objętość minutowa serca pozwala na zwiększenie dostaw krwi i tlenu do pracujących mięśni podczas wysiłku o wysokiej intensywności.

Objętość wyrzutowa serca – Zwiększenie ilości krwi, jaka jest pompowana przez serce w czasie wysiłku, jest skutkiem wzrostu objętości wyrzutowej serca. Podczas wysiłku o maksymalnej intensywności, gdy objętość minutowa serca wynosi 25 l/min, objętość wyrzutowa serca może wynieść 125 ml (wypoczynku wynosi 80 ml). Trening wytrzymałościowy prowadzi do zwiększenia objętości wyrzutowej serca, powoduje też wzmocnienie struktury mięśnia sercowego. W rezultacie serce może przepompowywać więcej krwi w podczas jednego skurczu. U najwyższej klasy zawodników uprawiających sporty wytrzymałościowe wartość tego wskaźnika sięga 200 ml.